Training the Senses Archives

Training the Senses Symposium

Op 4, 5 en 6 juni van 16:00-19:00u organiseerde Marres in samenwerking met zes Europese partners van het Erasmus+ SensesSquared project het Training the Senses Symposium, een driedaags programma vol workshops en trainingen waarin je de zintuiglijke belevenis leerde inzetten voor de verrijking van het onderwijs.

Het Training the Senses Symposium vond plaats in Marres en had als doel om leraren in het primair- en voortgezet onderwijs, studenten pedagogiek, en educatieve werknemers uit de kunst- en cultuursector met behulp van allerlei zintuiglijke trainingen creatief te laten nadenken over manieren van lesgeven.

Workshop schema

16:00 – 16:15 Welkom & introductie
16:15 – 17:30 Workshop ronde 1
17:35 – 18:50 Workshop ronde 2
19:00 Afsluiting in de tuin

Elke dag werden er twee workshops gegeven die verschillende aspecten van zintuiglijk onderwijs belichten. Op dag 1 kon je ervaren wat klankmassage met je lichaam doet, maar ook hoe je etnografie kan inzetten als een alternatieve methode om leeropbrengsten te noteren. Op dag 2 werkte je met stem- en luisteroefeningen die leerlingen helpen om in contact te komen met zichzelf en hun omgeving. Op dag 3 werd ingegaan op verschillende vormen van artistiek onderzoek als verrijkingsmethode voor onderwijs.

Als deelnemer kon je je eigen programma samenstellen. Je kon er dus voor kiezen om enkele onderdelen bij te wonen op verschillende dagen, of een volledig dagprogramma te volgen. Alle workshops werden enkel in het Engels aangeboden en deelname was geheel gratis.

Bekijk en deel het volledige programma hier

Deelnemende Europese partners

SenseSquared is een samenwerking tussen Musica Impulse Centre (BE), Companhia de Música Teatral (PT), Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur (NL), Sisters Hope (DK), Stavanger Universiteit (NO) en Maastricht University (NL).

Lees meer over het initiatief SenseSquared

SenseSquared wordt mogelijk gemaakt door de Europese Unie.

Training the Senses: Body Language

Datum: 8 juni
Tijd: 20:00 – 21:30 uur
Met: Ruud Hendriks en Ike Kamphof
Locatie: Misericordeplein Maastricht
Taal: Engels gesproken

Hoe kunnen we kennis vergaren over onze lichamelijke handelingen en reflexen door mensen te bestuderen die extra gevoelig zijn voor het woordloze gedrag van anderen? Ike Kamphof presenteert diverse mogelijkheden van zintuiglijke existentie en co-existentie, door ritmes, het spiegelen van gebaren en zintuiglijke bijzonderheden te onderzoeken. Deze spelen allemaal een grote rol in onze dagelijkse, grotendeels stille en onderbewuste interactie. Ruud Hendriks bestudeert clowns die gespecialiseerd zijn in dementiezorg en die proberen om mensen met deze aandoening hun zintuiglijke en emotionele bestaan in de wereld te laten behouden. Hij richt zich op het acteren als clown als techniek om extra gevoeligheid te verkrijgen voor de subtiele, woordloze uitdrukkingen van mensen met dementie. Door de zintuigen te trainen, kan de clown beter meegaan met de patiënten en raakt hij beter ingesteld op de manier waarop zij in de wereld staan. De clown probeert ook verborgen vermogens van mensen met dementie aan te boren waardoor ze gevoelig en ontvankelijk blijven voor externe prikkels.

Training the Senses: Body Language 1 — Foto: Sacha Ruland

Ruud Hendriks

Ruud Hendriks (1961) is Assistant Professor Filosofie aan de faculteit Cultuur- en Maatschappijwetenschappen van de Universiteit Maastricht. Hij bestudeert kunstzinnige projecten met betrekking tot mensen die aan dementie en de ziekte van Parkinson lijden. Voor zijn onderzoek werd hij getraind als miMakkus-clown. Daarbij leerde hij contact te maken door middel van zeer eenvoudige gebaren, lichaamstaal en mimiek, zonder enig ervarings- of verwachtingsniveau vooraf. Hendriks schreef een artikel over de rol van clowns in de dementiezorg in Medical Anthropology (2012, vol. 31).

Ike Kamphof

Ike Kamphof (1959) is als filosoof verbonden aan de faculteit Cultuurwetenschappen van de Universiteit Maastricht. Zij bestudeert de rol van media en technologieën in zorgnetwerken. In haar recente boek Iedereen Voyeur (2013) onderzoekt ze onze relatie met de wereld en met elkaar, zoals deze tot uitdrukking komt in manieren van kijken. Ze bestrijdt het heersende beeld van de mens als detective-wetenschapper die de wereld in kaart wil brengen door er toezicht over te houden, en richt zich op belichaamde, multizintuiglijke manieren om de wereld te aanschouwen. Die manieren zonderen de kijker niet af van wat zij ziet, maar transformeren ze samen.

Met dank aan

Maastricht University
Ike Kamphof
Joeri Bruyninckx
Anna Harris
Rob van Duyn
Arie van der Lugt
Emilie Sitzia
Annelies Jacobs

Training the Senses: The Knowing Body

Datum: 11 mei
Tijd: 20:00 – 21:30 uur
Met: Tim Ingold
Locatie: Van Eyck Academie, Academieplein 1, Maastricht
Taal: Engels gesproken

De uiteenlopende onderzoeken van Tim Ingold stimuleren ons tot het herwaarderen van alternatieve kennis, of anders gezegd, van dingen die ons lichaam weet maar waar we niet naar handelen, zoals aangeleerde vaardigheden, plotselinge reflexen en intuïtie. Ingold richt zich op alternatieve manieren om kennis te vergaren. Daartoe houdt hij fantasierijke workshops waarbij bijvoorbeeld manden worden gevlochten of waarbij studenten gaan vliegeren. Tim Ingold schrijft over de meest uiteenlopende onderwerpen, zoals mensen en dieren, waarneming, scholing, vaardigheden, perceptie, productie, materialen en wording. Zijn meest recente boek The Life of Lines is een prachtig voorbeeld van zijn verrichtingen: een poëtisch verhaal waarin lichamen, geesten, landschappen, plaatsbeschrijvingen en percepties door een overeenstemming van lijnen met elkaar worden verweven.

Training the Senses: The Knowing Body — Foto: Sacha Ruland

Tim Ingold

Tim Ingold werkte als docent aan de Universiteit van Helsinki, de Universiteit van Manchester en de Universiteit van Aberdeen, waar hij nu een leerstoel in Sociale Antropologie bekleedt en leiding geeft aan de werkgroep Knowing From the Inside. In zijn werk ligt de nadruk op belichaamde vaardigheden van perceptie en handelen binnen de sociale en natuurlijke context van de menselijke ontwikkeling. Dit heeft hem gebracht tot het onderzoek naar het gebruik van lijnen in culturen en naar de relatie tussen antropologie, architectuur, kunst en design. Werken van hem zijn onder meer Lines: A Brief History (2007), The Perception of the Environment (opnieuw uitgegeven in 2011), Being Alive (2011), Making: Anthropology, Archaeology, Art and Architecture (2013) en The Life of Lines (2015).
In samenwerking met de Van Eyck Academie.

Met dank aan

Maastricht University
Ike Kamphof
Joeri Bruyninckx
Anna Harris
Rob van Duyn
Arie van der Lugt
Emilie Sitzia
Annelies Jacobs

Training the Senses: The Body Here and There

Datum: 13 april
Tijd: 20:00 – 22:00 uur
Met: Jenny Slatman en Kenneth Meijer
Locatie: Kunstkwartier 6211, Misericordeplein, Maastricht

Doordat we warmte, kou en pijn waarnemen, evenals aanraking en beweging, ervaren wij ons lichaam als onvervreemdbaar van onszelf. Echter, door andere zintuiglijke ervaringen kan ons lichaam soms juist als vreemd aanvoelen en lijken de grenzen tussen ons eigen lichaam en dat van een ander te vervagen. Experimenten hebben aangetoond dat we gemakkelijk een nephand als deel van ons eigen lichaam kunnen laten ervaren. Vanuit haar eigen onderzoek bespreekt Jenny Slatman de verschillende manieren waarop wij ons lichaam kunnen ervaren, waaronder denkbeeldige, en legt deze uit aan de hand van een dubbel gevoel van lokalisatie. Ons belichaamde bestaan is tegelijkertijd open en besloten, omdat het tegelijkertijd ‘hier’ en ‘daar’ is. Deze concepten leveren stof voor nieuwe revalidatiebehandelingen. Kenneth Meijer presenteert enkele nieuwe inzichten op het gebied van revalidatie die hij heeft opgedaan bij CAREN, het nieuwe virtual reality-laboratorium waar gebruik wordt gemaakt van illusies bij het onderzoek naar het zintuiglijk systeem van het menselijk bewegingsapparaat.

Training the Senses: The Body Here and There — Foto: Sacha Ruland

Jenny Slatman

Jenny Slatman (1969) is filosoof met een belangstelling voor zintuiglijke verschijnselen met betrekking tot het lichaam, waaronder een verstoord lichaamsbeeld, lichamelijke integriteit, onvolkomenheden en misvorming. Ze heeft in Amsterdam en Parijs met lichamen gewerkt, als fysiotherapeut en als filosoof. Ze is als Associate Professor verbonden aan de afdeling Health, Ethics and Society van de Universiteit Maastricht. Een recent werk van Slatman is Vreemd Lichaam. Over medisch ingrijpen en persoonlijke identiteit (2014).

Kenneth Meijer

Kenneth Meijer (1968) is Associate Professor op de afdeling Human Movement Sciences and Human Biology van de Universiteit Maastricht en directeur van het Human Performance Laboratory. Zijn onderzoek is gericht op de neuromechanica van menselijke beweging en de manier waarop mensen tijdens het voortbewegen het evenwicht houden tussen stabiliteit en zuinigheid. Nieuwe technologieën, waaronder het nieuwe virtual reality-laboratorium, zijn van groot belang bij het verkrijgen van inzicht in de manieren waarop het zintuiglijk systeem aan dit evenwicht bijdraagt.

Training the Senses: Sculpting Flavor

Datum: 30 maart
Tijd: 20:00 – 22:00 uur
Met: Peter Klosse en Garmt Dijksterhuis
Locatie: Kunstkwartier 6211, Misericordeplein, Maastricht

We leven in een tijd waarin we steeds hogere verwachtingen hebben van ons eten. We verwachten alles het hele jaar door te kunnen eten. Levensmiddelenwinkels en restaurants bieden exquise gerechten, zeldzame combinaties en verbluffende smaken om aan onze nieuwsgierigheid naar nieuwe culinaire avonturen te voldoen. Om dit allemaal mogelijk te maken, ontwikkelt de agrofoodsector steeds geavanceerdere technieken voor de bewerking van ons voedsel. Vaak heeft dit voedsel al een reeks behandelingen ondergaan voordat het de laatste fase bereikt: de bereiding, presentatie en ontwikkeling van de smaak. Grote levensmiddelenconcerns beschikken over smaaklaboratoria waar wetenschappers werken aan specifieke eigenschappen, smaken, geuren en kleuren van het voedsel, om de consument een maximale ervaring te kunnen bieden. Ondanks de groeiende vraag naar zuivere voeding, authentieke recepten en echte kruiden, heeft veel van ons voedsel nog steeds een gefabriceerde smaak. Peter Klosse, hoogleraar Gastronomie en eigenaar van het bekende hotel-restaurant De Echoput bij Apeldoorn, verschaft inzicht in de wetenschap achter de smaak. Garmt Dijksterhuis, die veel ervaring heeft op het gebied van voedselgerelateerde waarnemingskunde in de academische wereld en het bedrijfsleven, legt uit hoe smaak door het gegetene en de eter samen wordt vormgegeven.

Training the Senses: Sculpting Flavor — Foto: Sacha Ruland

Peter Klosse

Peter Klosse (1956) is eigenaar van Hotel Gastronomique De Echoput (Apeldoorn) en oprichter van de Academie voor Gastronomie. In 2004 schreef hij zijn proefschrift over smaakclassificatie. Daarnaast verschenen er diverse boeken van zijn hand over smaak, gastronomie, wijn en voedsel, waaronder The Essence of Gastronomy: Understanding the Flavor of Foods and Beverages en Het Nieuwe Proefboek . Klosse doceert Gastronomie aan de Hotel Management School Maastricht en is lid van het Google Food Innovation Lab.

Garmt Dijksterhuis

Garmt Dijksterhuis (1961) is Associate Professor Psychology and Methodology aan het University College Roosevelt van de Universiteit Utrecht en honorary professor aan de faculteit Food Science van de Universiteit van Kopenhagen. Zijn vakgebied is zintuiglijke waarneming (in het bijzonder smaak en reuk) en consumentengedrag en -ervaring, zowel theoretisch als toegepast. Hij heeft een breed scala aan projecten uitgevoerd op het gebied van voedselperceptie, consumentenkunde en aanverwante vakgebieden, en is (mede)auteur van talloze publicaties over zintuig- en consumentenkunde, statistiek en psychologie.

Training the Senses: Warming-up for Your Senses

Datum: 24 februari
Tijd: 18:00 – 22:00 uur
Met: Anna Harris en Peggy Olislaegers
Locatie: Kunstkwartier 6211, Misericordeplein, Maastricht

Al onze cognitieve vermogens hebben een herkenbare bron. Taal, rekenen, muziek – we leren het op school, van onze ouders of leeftijdsgenoten in een pedagogisch ritme van kleine, incrementele stappen. Maar hoe trainen we onze zintuigen? Je zou kunnen zeggen dat we kleuren zien aan de hand van bestaande conventies over wat blauw, rood en groen is. We ontwikkelen onze smaak door te proeven en te praten over smaken in wijnproeverijen of smaaktests met verschillende soorten olijfolie. Zintuigen zijn ambachten in de zin dat je ze alleen door te oefenen kunt leren beheersen. En toch kunnen we er niet precies de vinger op leggen waar en hoe we met ons lichaam leren. Of wel? In deze sessie beginnen we met een fysieke warming-up om de zintuigen te stimuleren. Peggy Olislaegers bespreekt methoden die worden gebruikt om artistieke kwesties op fysieke wijze te bestuderen en manieren waarop dansers hun ervaringen opslaan. Anna Harris behandelt de verschillende bronnen die we gebruiken om vandaag de dag zintuiglijk bewustzijn te onderwijzen en te leren, van kookboeken en geur- en proefdozen voor wijn tot workshops mindfulness en de lessen die artsen krijgen om hun zintuiglijke vaardigheden te trainen om patiënten te onderzoeken.

Training the Senses: Warming-up for Your Senses — Foto: Ilona van den Brekel

Peggy Olislaegers

Peggy Olislaegers (1966) is onlangs benoemd tot artistiek partner van Rambert, het Britse nationale dansgezelschap in Londen. Na haar formele opleiding aan de Dansacademie Tilburg deed Peggy Olislaegers brede ervaring op als regisseur en dramaturg in dans-, theater- en muziekproducties. Ze produceerde drie minuten durende opera’s (Yo-Opera Festival 2007), was een van de choreografen van Kamp Holland (theatergezelschap Orkater 2008) en produceerde en regisseerde werk van componist Harry de Wit (Red Sound Festival 2009). Olislaegers was oprichter van het Europese project Act Your Age (2011-2014) en een van de leidende mentors van het Europese project Performing Gender (2013-2015). Van 2010 tot 2016 was ze directeur van festival de Nederlandse Dansdagen.

Anna Harris

Anna Harris (Australië, 1977) studeerde eerst geneeskunde en later antropologie. Tegenwoordig werkt ze als onderzoeker, waarbij ze zich richt op technologische medische praktijken, voornamelijk met betrekking tot kwesties omtrent zintuigen, belichaming en onderwijs. Eerder werkte ze als onderzoeker aan de Universiteit van Maastricht, de University of Exeter en de University of Melbourne, en was ze gastonderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam, McGill University, RMIT, de Brocher Foundation en het Max Planck Instituut voor de Geschiedenis van Wetenschappen. Haar werk wordt gepubliceerd in wetenschappelijke vakbladen, kranten, haar eigen blog en blogs van anderen. Daarnaast is ze coauteur van het boek CyberGenetics dat binnenkort verschijnt.

Training the Senses: The Performing Audience

Datum: 15 november
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: David Helbich en Rudi Laermans
Locatie: De Brandweerkantine

Hoe ervaren we ons lichaam als we in het theater zijn, naar een concert luisteren of een lezing bijwonen? En hoe ervaren we het collectieve lichaam van een publiek, in relatie tot onszelf en tot de voorstelling of het werk in kwestie? Hoe beïnvloeden al deze factoren elkaar? We passen zelfdiscipline toe, zitten stil, spitsen onze oren en bekijken de uitvoering. Toch zijn we ook afgeleid, wiebelen, fluisteren tegen anderen, en spelen met snoepverpakkingen. David Helbichs langlopende project Audience Observations speelt met deze interactie. Door zulke gebeurtenissen na te bootsen demonstreert hij hun performatieve aspecten en reflecteert zo op de relatie tussen publieke ruimte en publieksparticipatie.

Training the Senses: The Performing Audience — Foto: Rob van Hoorn

David Helbich

David Helbich (1973) studeerde compositie en filosofie in Amsterdam en Freiburg, en woont en werkt in Brussel. Zijn werken vinden plaats op het podium, op papier, online en in publieke ruimtes. Recent werden ze o.a. gepresenteerd in de Martin-Gropius-Bau (Berlijn), Palais de Tokyo (Parijs) en UnionDocs (New York). Helbich doceert aan de International Summer Courses for New Music Darmstadt. Hij is auteur van de succesvolle fotoboeken Belgian Solutions. Een terugkerende interesse is het begrijpen van een publiek als actieve individuen, evenals de zoektocht naar het openstellen van ervaringen in een artistiek begrensde ruimte.

Rudi Laermans

Rudi Laermans (1957) is professor in sociale theorie aan de Katholieke Universiteit Leuven, waar hij eerder het Centrum voor Cultuursociologie leidde. Hij is ook betrokken bij het theoretische programma van de internationale dansopleiding P.A.R.T.S. (Brussel) en was terugkerend gastdocent aan meerdere kunstacademies (o.a. in Rotterdam, Malmö en Kopenhagen). Zijn huidige onderzoek is gericht op het concept van het subject en het thema agency (handelingsvrijheid en –bekwaamheid) in relatie tot anonimiteit. In 2015 publiceerde hij Moving Together, een studie over hedendaagse dans.

Training the Senses: The Hearing Body

Datum: 4 oktober
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Ana Tajadura-Jiménez en Paul Devens
Locatie: De Brandweerkantine

Met onze zintuigen creëren we mentale weergaves van ons eigen lichaam en de ruimte en gebeurtenissen daar omheen. Deze mentale weergaves hebben invloed op ons emotioneel, sociaal en motorisch functioneren. Het onderzoek van Ana Tajadura-Jiménez laat zien dat deze mentale weergaves niet vast liggen. Haar project The Hearing Body onderzoekt hoe zintuiglijke feedback de manier waarop mensen hun eigen lichaam en de omliggende ruimte ervaren, verandert. Het project laat zien dat de real-time aanpassing van wandelgeluiden zorgt voor een veranderde perceptie van iemands lichaamsgrootte, en op een positieve manier bijdraagt aan iemands loopgedrag en gemoedstoestand. Geluidskunstenaar Paul Devens is geïnteresseerd in manieren waarop geluid gedrag beïnvloedt. Hij zal een artistieke interpretatie van het onderwerp bieden, met praktische voorbeelden en geluidsexperimenten.

Training the Senses: The Hearing Body — Foto: Sacha Ruland

Ana Tajadura-Jiménez

Ana Tajadura-Jiménez (1979) is een Ramón y Cajal research fellow aan het Human Neuroscience Lab van de Universidad Loyola Andalucía (ULA) en een Honorary Research Associate aan het Interaction Centre van het University College Londen (UCL). Tajadura-Jimenéz heeft veelvuldig gepubliceerd. Haar werk was wereldwijd in de media en werd gepresenteerd op evenementen in het London Science Museum, de Wellcome Collection en het Being Human Festival. Een hoogtepunt is het artikel over haar project The Hearing Body dat in 2015 in het tijdschrift New Scientist verscheen.

Paul Devens

Paul Devens (b.1965) studied at the Academy of Fine Arts and the Jan van Eyck Academy in Maastricht. Currently, he runs a research-based sound practice that links designed space to socio- historical backgrounds. His site-specific installations, architectonic interventions, music performances and CD- and vinyl albums address questions about value, preconception and codes in our civil society. His work has been installed, performed and screened in many places, including Diapason Gallery, New York (2011), Radio Art Festival, Tallinn (2011), Stimulating Synapse, EMAA, Nicosia (2015), Galerija Umjetnina, Split (2015), Hacking Habitat, Utrecht (2016), and bb15, Linz (2016).

Training the Senses: Touch, Taste and Embodied Knowing

Datum: 20 september
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Roger Kneebone, Dusia Kneebone en Jozef Youssef
Locatie: De Brandweerkantine

Met onze handen voelen we het verschil tussen verschillende soorten textiel of tussen rijp en onrijp fruit. Deze kennis die onze handen bezitten is ook cruciaal voor chirurgen, koks, wetenschappers en kunstenaars. In deze presentatie delen experts met uiteenlopende achtergronden inzichten over hoe zij hun tastzin gebruiken om kennis te vergaren. Roger Kneebone (chirurg en educator), Jozef Youssef (toonaangevend chefkok en gastronomisch onderzoeker) en Dusia Kneebone (zeebioloog, kunsthistoricus en hoedenmaker) onderzoeken hoe het culinaire concept ‘mise-en-place’ – de manier waarop experts hun werk organiseren op het kruispunt van handen, werktuigen en materialen – zich in verschillende disciplines manifesteert. Ze illustreren de technieken die ze gebruiken en nodigen het publiek uit om ‘handkennis’ zelf te ervaren.

Training the Senses: Touch, Taste and Embodied Knowing — Foto: Rob van Hoorn

Roger Kneebone

Roger Kneebone (1954) is clinicus, educator en leider van het Centre for Engagement and Simulation Science van het Imperial College London en het Royal College of Music–Imperial Centre for Performance Science. Als academicus en innovator bouwde Kneebone een onorthodox en creatief team op van clinici, computerwetenschappers, ontwerpers, sociale wetenschappers, historici, kunstenaars, ambachtslieden en performers. Hij is een Wellcome Trust Engagement Fellow en werd in 2011 een National Teaching Fellow. Kneebone presenteert Countercurrent, een tweewekelijkse iTunes-podcast van 30-45 minuten durende gesprekken met mensen wiens interesse en carrière grenzen overstijgen.

Dusia Kneebone

Dusia Kneebone (1954) is opgeleid tot zeebioloog, veranderde van carrière en werd kunsthistoricus. Ze heeft zich verdiept in ambachten als kantklossen, naaien, breien met kleuren, keramiek en hoedenmaken. Dusia en Roger hebben jarenlang samengewerkt aan het simulatie-georiënteerde werk dat hij initieerde aan het Imperial College, waarin perspectieven uit de klinische praktijk, wetenschap, kunst, ambacht en performance werden geïntegreerd.

Jozef Youssef

Jozef Youssef (1981) is het creatieve brein achter Kitchen Theory, een platform voor experimentele diners en zintuiglijke verkenningen voor het bedrijfsleven. Deze multi-zintuiglijke ervaringen liggen in het verlengde van zijn onderzoek naar de domeinen van zintuiglijke perceptie en de toekomst van de gastronomie. Dit wordt uitgevoerd door een interdisciplinair team van medewerkers, waaronder wetenschappers, academici, ontwerpers en kunstenaars. Voordat hij zich richtte op zijn passie voor een meer experimentele vorm van gastronomie werkte Jozef in enkele van de toprestaurants en vijfsterren-luxehotels van Londen, waaronder Hélène Darroze at the Connaught en het Dorchester Hotel.

Training the Senses: Sensing Nature

Datum: 3 mei
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Natasha Myers, Espen Sommer Eide en Thought Collider
Locatie: De Brandweer

We denken doorgaans aan natuur als iets dat buiten onszelf ligt, als een brede verwevenheid van dingen die stilletjes onze acties en observaties ondergaan. Maar wat als we onszelf als onderdeel zien van een omgeving die ons ervaart, net zo goed als deze door ons wordt ervaren? Wetenschappers vinden steeds meer bewijs van communicatienetwerken – relaties tussen planten, dieren en mensen – waarvan slechts enkelen van ons zich bewust zijn. Planten communiceren een aanval van rupsen aan andere planten, die daarop meteen chemisch verdedigingsgif produceren. Bomen communiceren met elkaar via hun wortels. Zelfs mensen lijken te communiceren in een zintuiglijke omgeving waaraan gelijktijdig ook planten en dieren deelnemen. Natasha Myers verkent de “affective ecologies” die vorm krijgen tussen planten en mensen. Espen Sommer Eide volgt het zintuiglijke gedrag van dieren. Thought Collider onderzoekt de relatie tussen geur en gedachteprocessen door moleculen te traceren die betrokken zijn bij de verspreiding van ziektes.

Natasha Myers

Natasha Myers (geb. 1974) is universitair docent aan de afdeling Anthropologie van York University, organisator van de werkgroep Politics of Evidence, directeur van het Plant Studies Collaboratory, co-organisator van Toronto’s Technoscience Salon en medeoprichter van het Write2Know Project. Haar eerste boek won de 2016 Robert K. Merton Prize van de American Sociological Association in de categorie Science, Knowledge and Technology. Rendering Life Molecular: Models, Modelers, and Excitable Matter (Duke UP, 2015) is een etnografie van een interdisciplinaire groep wetenschappers, die op moleculair niveau levende materie tot stand brengt. Myers’ huidige projecten omvatten onderzoek naar kunst en wetenschap op het gebied van zintuiglijke ervaringen en bewustzijn van planten, politieke en esthetische aspecten van tuinomheiningen in het tijdperk van klimaatverandering, en meest recentelijk een langlopende etnografie, die experimenteert met ecologisch bewustzijn in kunst met betrekking tot een eeuwenoude eikensavanne in een groot stadspark in Toronto. De film Becoming Sensor maakte zij samen met de prijswinnende danser en filmmaker Ayelen Liberona.

Espen Sommer Eide

Espen Sommer Eide (geb. 1972) is een muzikant en kunstenaar uit Tromsø, die momenteel in Bergen woont en werkt. Met de projecten Alog and Phonophani en een reeks aan werken uitgebracht op het label Rune Grammofon bevindt hij zich onder de meest prominente vertegenwoordigers van experimentele elektronische muziek uit Noorwegen. Hij had de solotentoonstellingen Dead Language Poetry in Bergen Kunsthall (2013) en The Weed Archive in Nikolaj Kunsthal (2015). Eide was ook betrokken bij een serie kunstprojecten rondom onderwerpen met betrekking tot de Barentsz- en poolregio’s van Noord-Noorwegen en Noord-Rusland, waaronder projecten in opdracht van het Neiden museum (Language Memory), de Universiteit van Tromsø (Material Vision – Silent Reading) en Dark Ecology (Sonic Acts).

Thought Collider

Thought Collider is een kunst-, design- en onderzoekspraktijk die metabolische processen, lichamen en ruimten onderzoekt. Mike Thompson (VK, 1981) en Susana Cámara Leret (SP, 1982) realiseren experimenten en procesgebaseerde kunstwerken die verschillende media omvatten, en waarin ervaringsgewijs inzichten worden opgedaan vanuit het anekdotische of het absurde: geleefde ervaringen die de norm bevragen door tegen de ding-achtige aard van organismen, objecten en plaatsen in te gaan. Hun werk krijgt gestalte in de vorm van actieve workshops, lezingen en tentoonstellingen met vaste samenwerkingspartners, waaronder het Laboratorium voor Entomologie van Wageningen University Research Centre en International Flavours & Fragrances.

Training the Senses: Mixing the Senses

Datum: 21 juni
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Jamie Ward en Christine Söffing
Locatie: De Brandweerkantine

Mensen met synesthesie ervaren de gewone wereld op buitengewone manieren. Voor sommigen heeft elke letter een eigen, specifieke kleur; voor anderen zijn beelden direct gerelateerd aan smaakzin, bewegen nummerreeksen zich glijdend door de ruimte, of is muziek een levendig beeldspektakel. Wetenschappers slagen er nauwelijks in deze vermenging van de zintuigen te verklaren. Zo’n verklaring zou bijvoorbeeld kunnen helpen bij het onderzoeken van manieren om blinde mensen weer te laten zien via de inzet van hun andere zintuigen. In zijn onderzoek verkent Jamie Ward de werking van het synesthetische brein. Christine Söffing verzamelt observaties over synesthesie en maakt gebruik van haar eigen kleur-gehoorsynesthesie en haar kleur-geursynesthesie voor haar werk in experimentele muziek en geluids- en geurinstallaties.

Training the Senses: Mixing the Senses — Foto: Rob van Hoorn

Jamie Ward

Jamie Ward (1972) is Professor in Cognitieve Neurowetenschappen aan de University of Sussex. Hij is een van de meest vooraanstaande experts op het gebied van synesthesie wereldwijd, en zijn onderzoeksmethoden zijn gebaseerd op experimentele psychologie en menselijke neurowetenschap. Hij publiceerde ruim 40 wetenschappelijke artikelen en meerdere boeken. Het meest recente, The Frog Who Croaked Blue, is gericht op synesthesie en de vermenging van zintuigen. Daarnaast heeft Ward bijgedragen aan het publieke inzicht in wetenschap door talloze lezingen en media-optredens in kranten en op radio en televisie, waaronder in documentaires die werden geproduceerd door Discovery Channel en BBC Horizon.

Christine Söffing

Christine Söffing (1964) is kunstenaar en synestheet en woont en werkt in Neu-Ulm, Duitsland. Ze is artistiek adviseur/coördinator van het centrum voor muziek en kunst van de Universität Ulm, en leider van de groep “experimental music and art” (EMU-Ensemble) aan deze universiteit sinds 2010. Söffing geeft workshops over artistieke technieken en werkt als museumeducator. Sinds 1992 is zij betrokken bij kunstworkshops over het thema synesthesie voor kinderen en volwassenen. Ook geeft zij educatieve lessen over synesthesie aan docenten en kinderbegeleiders, evenals lezingen op congressen over synesthesie. Söffing verzamelt observaties over synesthesie en gebruikt haar eigen synesthesie, die zich uit in verbindingen tussen kleur en gehoor en tussen kleur en geur, in haar werk op het gebied van experimentele muziek/geluid- en geurinstallaties. Haar werk is veelvuldig geëxposeerd en uitgevoerd.

Training the Senses: The Sense of Movement

Datum: 19 april
Tijdstip: 19:00 – 21:00 uur
Met: Sara Wookey
Locatie: Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur
Taal: Engels gesproken

Beweging is het primaire zintuig waarmee we onze omgeving verkennen en er betekenis aan geven. Gebruikmakend van haar uitgebreide ervaring leidt de Amerikaanse choreograaf Sara Wookey een conversatie over de manieren waarop dansers en choreografen nieuwe perspectieven kunnen bieden op ruimte en beweging. Wookeys presentatie is gewijd aan museale ervaring en de aspecten van de sociale en ruimtelijke condities in het museum, die zij in haar werk onderzoekt en op de proef stelt. Ook zal zij een beleving-bewegingsoefening doen.

Training the Senses: The Sense of Movement — Foto: Rob van Hoorn

Sara Wookey

Sara Wookey (1972) is een danseres en choreografe die in Londen woont en werkt. Ze is directeur van Wookey Works, een onderneming die creatieve diensten aanbiedt in samenwerking met culturele organisaties, onderwijsinstellingen en overheidsinstanties. Wookey Works creëert platforms voor uitwisseling en interactie tussen kunstenaars, instellingen en culturele organisaties in het Verenigd Koninkrijk en de VS, met als missie een bijdrage te leveren aan het culturele landschap en om dans te promoten. Wookey schrijft ook over economie, arbeid en waarde in de kunstsector. Ze is oprichter en directeur van reDANCE.

Training the Senses: Painting as a Sensory Experience

Datum: 30 maart
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Gijs Frieling & Aukje Dekker
Locatie: Marres, Capucijnenstraat 98 Maastricht

Schilderkunst is zo overduidelijk een visueel fenomeen dat we deze slechts zelden ervaren als een oproep voor zintuiglijke activiteit. In plaats van naar aanleiding van schilderijen te handelen, lezen we ze en proberen we ze te doorgronden. We overpeinzen thema’s en betekenissen. We bespreken expressie, gebaar, emotie en zelfs de regels van representatie. We ruiken, betasten of likken de verf niet. We laten onze lichamen de verfstreken niet volgen. Slechts zelden gaan we liggen om tot nieuwe perspectieven te komen. We imiteren geen figuren of dieren in schilderijen. Schilderijen zijn dus radicaal afgescheiden van lichaamsbeweging en algehele zintuiglijke ervaring. Waarom eigenlijk? Men zal zeggen dat we het lichaam niet nodig hebben om schilderkunst te waarderen. Vandaag onderzoeken we het tegenovergestelde.

Training the Senses: Painting as a Sensory Experience — Foto: Sacha Ruland

Gijs Frieling

Gijs Frieling (1966) werd opgeleid aan de Gerrit Rietveld Academie (1986-1991) en de Rijksakademie (1994-1996), beide in Amsterdam. Hij won in 1994 de Koninklijke Subsidie voor Vrije Schilderkunst, in 1999 de Prix de Rome en in 2009 de Cobra Kunstprijs. Frieling maakt permanente en tijdelijke muurschilderingen die verwant zijn aan ornamentele en decoratieve tradities. Van 2006 tot 2010 was hij directeur en hoofdcurator van het Amsterdamse kunstenaarsinitiatief W139. Momenteel werkt hij als kunstadviseur van de Rijksbouwmeester. Hij is lid van de Raad van Toezicht van het Mondriaan Fonds en jurylid van de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst. Gijs Frieling leidde de kolossale muurschildering-tentoonstelling The Painted Bird in Marres.et poppen van 1,9 meter lang.

Aukje Dekker

Aukje Dekker (1983) is een beeldend kunstenaar opgeleid aan de Gerrit Rietveld Academie, het Sandberg Instituut (2002-2006), beide in Amsterdam, en Central Saint Martins in Londen (2006-2008). Ze was medeoprichter van het Eddy the Eagle Museum, dat een tegendraadse, onverschrokken en wilde verzameling biedt van tentoonstellingen en initiatieven door allerlei soorten makers, kunstenaars en onschuldigen. Haar werk is tentoongesteld in Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Rusland en Japan. Haar meest recente project Sociëteit Sexyland (2016) werd ondersteund door het Amsterdams Fonds voor de Kunst.

Training the Senses: Talking Smell

Datum: 14 november
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Saskia Wilson-Brown, Laura Speed, Emma Crebolder
Locatie: De Brandweer

Geuren maken deel uit van onze kennis, maar ze zijn vluchtig en verdwijnen vaak voordat ze in taal vastgelegd kunnen worden. Met geuren kunnen sterke herinneringen aan plekken en gebeurtenissen worden opgeroepen en toch hebben we veel moeite met het identificeren van zelfs sterke geuren als bleek, rozemarijn en lavendel. Uit onderzoek blijkt dat mensen die in bepaalde niet-westerse culturen opgroeien een sterker ontwikkeld vocabulaire voor geuren hebben. En dat het voor Europeanen gemakkelijker wordt om geuren te herkennen wanneer ze meer over deze geuren praten. Wat maakt geur zo belangrijk en toch zo moeilijk te bevatten? In deze sessie zullen we geuren identificeren en uitdrukken met Saskia Wilson-Brown (directeur van het Institute for Art and Olfaction), lezen over geur met dichter Emma Crebolder en de relatie tussen geuren en woorden analyseren met neurowetenschapper Laura Speed.

Training the Senses: Talking Smell — Foto: Rob van Hoorn

Saskia Wilson-Brown

Als producent en curator op het gebied van beeldende kunst en film leidde Saskia Wilson-Brown het toonaangevende Silver Lake Film Festival, verzorgde zij internationale contacten en ontwikkeling voor Current TV van Al Gore, en was zij consulent voor diverse kunst-, film- en transmediaprojecten. Haar interesse in onorthodoxe praktijken inspireerde haar om in 2012 het Institute for Art and Olfaction, een kunstorganisatie zonder winstoogmerk gericht op experimentatie en educatie in parfumerie, op te richten. Ze werkte samen met internationale instituten zoals Pulitzer Foundation for the Arts, Getty, Hammer Museum, Natural History Museum, Danish Film Institute en Watts Gallery. In 2013 lanceerde zij de Art and Olfaction Awards, een prijsuitreiking voor onafhankelijke, ambachtelijke en experimentele parfumeurs. Zie ook artandolfaction.com.

Emma Crebolder

Na een verblijf van enkele jaren in Tanzania deed Emma Crebolder aan de universiteiten van Leiden en Keulen een studie Afrikaanse talen en Bantoeïstiek, met als hoofdvak Swahili. Crebolder is de eerste officiële stadsdichter binnen het Nederlandse taalgebied, en wel voor Venlo in 1993. Zij publiceerde in literaire tijdschriften als De Gids, Maatstaf, Tirade en Het Liegend Konijn. Van Hollands Maandblad is zij sinds 1994 vaste medewerker. Zij publiceerde o.a. Zwerftaal (1995) en het drieluik Vergeten (2010), Vallen (2012) en Verzoenen (2014). De Leo Herberghs Poëzieprijs werd haar toegekend in 2015. In 2018 verscheen Opsnuiven. Zie ook: www.emmacrebolder.com.

Laura Speed

Laura Speed is experimenteel psycholoog en werkzaam aan de faculteit psychologie van de University of York (VK). In 2014 voltooide ze haar PhD in experimentele psychologie aan University College London. Laura’s huidige werkzaamheden zijn gericht op de wisselwerking tussen taal en perceptie, en de omgevingsfactoren die invloed hebben op deze interactie. Momenteel onderzoekt ze de relatie tussen taal en geurbeleving. Ook verkent zij hoe talige uitingen en cognitie met betrekking tot geur ondersteuning zoeken bij andere zintuiglijke systemen om de betekenis te versterken. Onder de meest recente publicaties van Speed als co-auteur zijn “An exception to mental simulation: No evidence for embodied odor language” in Cognitive Science, en “Superior olfactory language and cognition in odor-color synaesthesia” in Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance.

Training the Senses: Skins

Datum: 10 oktober
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Katja Heitmann
Locatie: De Brandweer

Onze huid weerhoudt ons ervan in de wereld weg te stromen. De huid houdt onze binnenste delen bij elkaar en houdt de buitenwereld buiten. Hoewel onze huid ons pas opvalt bij schade of tekenen van veroudering is het een uniek orgaan: een tere, rekbare, zachte en uiteindelijk toch poreuze grens. Het is een elastische en aanpasbare plaats van ontmoeting, een territorium waar het innerlijke, vloeiende, ademende landschap van het zelf-lichaam de veranderlijke omgeving daarbuiten ontmoet die we delen met andere mensen, dieren, planten, stenen en water. We leren ons via culturele codes te conformeren en onze fysieke belevingen aan te passen aan wat correct lijkt in specifieke situaties. Katja Heitmann is geïnteresseerd in hoe we een choreografie van de huid kunnen maken. In deze workshop focussen we ons op de huid als een fysiek element. Wat is de rol van de huid voor het lichaam en hoe word je je bewust van de kleinste onderhuidse bewegingen?

Training the Senses: Skins — Foto: Rob van Hoorn

Katja Heitmann

Katja Heitmann (1987, Hamburg/ DE) werkt op het grensvlak tussen dans, de beeldende kunsten, performance en installatiekunst. Ze verkent in haar werk wat ons ‘beweegt’. De mens beweegt zijn machine, of de machine beweegt de mens. Haar performance-installaties laten op poëtische wijze zien dat elk antwoord op deze vraag dubbelzinnig is. Haar nieuwste project is gewijd aan de conservering van verdwenen bewegingen en menselijke reflexen. In de herfst van 2019 presenteert zij met een team van acht dansers een collectie van met uitsterven bedreigde bewegingssoorten in Marres Maastricht. In 2016 kreeg Heitmann de prijs van de Nederlandse Dansdagen voor uitzonderlijk choreografische talent.

Training the Senses: Silence

Datum: 12 september
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Emilie Sitzia, Wiel Kusters, Joachim Junghanss, Kim Reijntjens
Locatie: De Brandweer

Stilte is meer dan de afwezigheid van geluid: stilte kan meditatief zijn, transgressief, religieus, verveeld, manipulatief, ritmisch, terughoudend, esthetisch, respectvol, rebels en nog veel meer. In deze workshop brengen we een uiteenlopende groep specialisten samen om met het publiek hun ervaring van stilte te bespreken en hiermee te experimenteren. Vanuit verschillende perspectieven (zoals filosofie, literatuur, beeldende kunst, psychologie, performancekunst, muziek, etc.) zullen we de impact van stilte verkennen. We verkennen haar grenzen, onderzoeken haar vele stemmingen en brengen haar zintuiglijke kracht in kaart door middel van gedrag, reflexen en geluid.

Training the Senses: Silence — Foto: Rob van Hoorn

Emilie Sitzia

Emilie Sitzia (1978) is kunst- en literatuurhistoricus, auteur op het gebied van kunst, en associate professor aan de afdeling Literatuur & Kunst van de Universiteit Maastricht. Ze studeerde kunstgeschiedenis en literatuur in Frankrijk, Duitsland, Finland en Nieuw-Zeeland. Ze publiceert regelmatig over kunst, literatuur en museologie in academische tijdschriften en recent verscheen haar boek Art in Literature, Literature in Art in 19th century France (Cambridge Scholars Publishing, 2012). Emilie’s interesses omvatten 19e-eeuwse en modernistische kunst en literatuur, museologie, post-punkmuziek, hedendaagse kunst, wandelen, schaatsen, snorkelen, reizen en het eten van chocola.

Joachim Junghanss

Joachim Junghanss (1978) is directeur van het Conservatorium in Maastricht. Als jazzpianist en componist werkte hij samen met jazzlegendes zoals Dave Liebman, als educator doceerde hij aan de Manhattan School of Music in New York. In 2015 werd Junghanss aangesteld als decaan en later directeur onderwijs aan de True School of Music in Mumbai. Junghanss behaalde zowel een doctoraat als een Mastertitel aan de Manhattan School of Music. Met een passie voor sociaal activisme en een sterk geloof in de kracht van muziek om levens te veranderen lanceerde Junghanss in 2010 het sociaal-ondernemerschapsproject Music Works in West-Afrika. Junghanss neemt deel aan deze workshop met een speciale performance van 4’33” van John Cage (1912-1992), een Amerikaanse componist en pioneer op het gebied van niet-deterministische muziek, elektroakoestische muziek en het afwijkend gebruik van muziekinstrumenten.

Wiel Kusters

Wiel Kusters (1947) is een Nederlands dichter, emeritus hoogleraar letterkunde aan de Universiteit van Maastricht en voordrachtskunstenaar. Van zijn hand verschenen uiteenlopende werken zoals In en onder het dorp, mijnwerkersleven in Limburg (2012), Zielverstand (2007) en Koolhaas’ dieren – over de biologie van een schrijver (2008). Samen met Benno Barnard en Huub Beurskens maakte hij de omvangrijke bloemlezing Nee, Plato, nee uit de poëzie van W.H. Auden (2009). Kusters publiceerde in 2010 een lijvige biografie van de dichter Pierre Kemp: Pierre Kemp. Een leven en in 2014 Mijn versnipperd bestaan, een biografie van Kees Fens. Onlangs verscheen zijn bundel Leesjongen. verzamelde gedichten 1978-2017.

Kim Reijntjens

Kim Reijntjens (1993) woont en werkt in Maastricht. Ze studeerde recent af aan de Academy of Fine Arts and Design Maastricht (Academie Beeldende Kunsten Maastricht). Onder haar recente presentaties zijn de solotentoonstelling The Everyman in Greylight Projects in Brussel, Playtime 2017 in het 11e K_nstvl___Festival voor experimentele kunst en Who’s afraid of Virginia Woolf in het Mediahuis Eindhoven. Reijntjens richt zich op performance en theater binnen het domein van de beeldende kunst en brengt in haar werk elementen uit diverse disciplines samen, waaronder film, decorbouw, toneelprops, geluid en live-performance.

Training the Senses: Fieldnotes

Datum: 11 juli
Tijd: 18:00 – 20:00 uur
Met: Joeri Bruyninckx, Kristen Haring, Rachel Harkness, Anna Harris, Thijs Lagendijk, Ulrike Scholtes
Locatie: De Brandweer

Het vertalen van ervaring naar taal is een van de grootste uitdagingen in elk leerproces. Duizenden kookboeken lijken de bereiding van magnifieke maaltijden uit te leggen. Toch wordt hun succes vooral bepaald door de inventiviteit van de auteur in het vinden van het juiste taalgebruik om lezers het gebruik van kookgerei, de toepassing van snijtechnieken, precisie in timing en de verfijndheden van gericht proeven te laten doorgronden. Via een focus op hoe zintuiglijke vocabulaires worden gedeeld en hoe zintuiglijke ervaring wordt vastgelegd richt deze sessie over Fieldnotes zich op enkele van deze grote hiaten in ons begrip van het leren. Hoe leggen we observaties vast, delen we deze met anderen en verkrijgen we vaardigheden? Deze sessie verkent technieken voor het vastleggen en coderen van het zintuiglijke: van het volgen van vogelgeluiden en het uittekenen van yogahoudingen tot breien in morsecode.

Training the Senses: Fieldnotes — Foto: Rob van Hoorn

Joeri Bruyninckx

Joeri Bruyninckx (1985) is universitair docent aan de afdeling Society Studies van de faculteit Art and Social Sciences in Maastricht. Zijn onderzoek is gericht op de relaties tussen technologie, zintuiglijke ervaring en wetenschappelijke kennis. Zijn werk behandelt specifiek de relatie tussen verschillende vormen van luisteren en wetenschappelijke opvattingen van auditieve perceptie, en hoe deze in moderne kennispraktijken zijn opgenomen. Zijn boek Listening in the Field: Recording and the Science of Birdsong, over de geschiedenis van geluidsopnames en het luisteren als een wetenschappelijk onderdeel van ornithologisch veldwerk, werd recent uitgebracht door MIT Press.

Kristen Haring

Kristen Haring (1970) is een historicus die wetenschap en technologie in relatie tot samenleving en cultuur bestudeert. Haar boek Ham Radio’s Technical Culture (MIT Press, 2007) onderzocht technische amateuractiviteiten, met name de hobbypraktijk van communicatie via tweewegsradio’s (‘ham radios’) in de Verenigde Staten. Als docent (meest recentelijk aan Stanford University) richt zij zich op praktische lessen die zijn ontwikkeld om het historisch begrip van studenten te verrijken. Haar onderzoek ontving ondersteuning van o.a. het Stanford Humanities Center (Palo Alto, California), het Max Planck Institute for the History of Science (Berlijn) en de Smithsonian Institution (Washington DC).

Ulrike Scholtes

Ulrike Scholtes (1986) is een sociaal wetenschapper die praktijken bestudeert waarin de lichamelijke sensitiviteit wordt getraind. Ze studeerde somatische praktijken in Europa en Azië – zoals somatische beweging, yoga, pilates, butoh-dans, mime, Laban Movement Analysis en diverse massagetechnieken – en ontwikkelde zich in de praktijk, maar ook als docent. Vanuit deze achtergrond in kunst, sociale wetenschap en bewegingspraktijken verricht zij een PhD-onderzoek (Universiteit van Amsterdam) naar technieken waarmee gevoeligheid wordt gearticuleerd en gemedieerd en naar de manieren waarop mensen hun zintuiglijk systeem toepassen bij het onderwijzen van voelen.

Training the Senses: Walking

Datum: 13 juni
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Mami Izumi en Emmanuelle Wackerle
Locatie: De Brandweer

De mens verplaatst zich grotendeels te voet. We hebben ons lichaam nodig om ons naar het werk, de school of de supermarkt te brengen. Maar er is ook een lange traditie die wandelen verbindt met denken. De Peripatetische School in het oude Griekenland ontleent zijn naam aan de gewoonte om te converseren tijdens het wandelen. Het dagelijkse rondje van Kant werd beroemd als ‘de wandeling van de filosoof.’ Robert Walser presenteerde zijn wandelzucht als een filosofische daad, Baudelaire bedacht ‘de flaneur’ en Stanley Brouwn maakte van wandelen een kunstvorm. Wandelen is dus niet alleen een kwestie van ons gewicht van de ene voet naar de andere verplaatsen om vooruit te komen. Een wandeling is ook een middel om na te denken, te mediteren en te scheppen. Hoe beïnvloeden onze predisposities, handicaps en omgeving onze zintuiglijke waarneming om deze contemplatieve verschuiving te bewerkstelligen?

Training the Senses: Walking — Foto: Rob van Hoorn

Mami Izumi

Mami Izumi (1987) sloot zich in 2005 aan bij het balletgezelschap Homura Tomoi in Japan. In 2012 begon ze aan het professionele dansprogramma op de dansacademie SEAD in Oostenrijk. Ze werd in datzelfde jaar geselecteerd voor het BODHI-project. Ze danste in verschillende stukken, waaronder het stuk Sens Interdit van Anton Lachky, dat sinds 2013 wordt opgevoerd. Izumi creëerde ook het solo-project Cotton, dat in 2015 in première ging op het festival Musica Sacra. In 2017 werkte ze samen met Anton Lachky Company (BE) aan het stuk Cartoon, dat momenteel een internationale tournee maakt.
Momenteel werkt Izumi aan haar persoonlijke en participatieve project Blind Walk.

Emmanuelle Wackerle

Emmanuelle Wackerle is een kunstenares en academica uit Londen. Ze maakt gebruik van ‘performatieve strategieën’ (rechtstreeks of met tussenkomst) en teksten, om de poëzie van overleving en resistentie te onderzoeken. Emmanuelle studeerde fotografie en beeldende kunst, doceerde aan het Kent Institute of Art and Design en werd benoemd tot senior docente visuele communicatie aan de University for the Creative Arts in Farnham. Wackerle ontwikkelt samenwerkingsprojecten op zowel lokaal als internationaal niveau, in academische en niet-academische contexten. Haar werk is opgenomen in diverse collecties, waaronder de Bibliothèque Nationale de Paris, Tate Britain, V & A en de Poetry Library in Londen.

Training the Senses: Space

Datum: 23 mei
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: archigraphus
Locatie: De Brandweer

Wat is ruimte? We hebben er elk een besef van, maar wanneer we onze aantekeningen gaan vergelijken blijkt iedereen er verschillend over te denken. Meestal ervaren we ruimte als het volume dat ons omringt. We hebben manieren om te kijken naar specifieke ruimtes waarvan we de grenzen visueel kunnen markeren: een rechthoekige kamer, een ronde hal, een klein zaaltje. Ook hebben we een algemeen concept van ruimte in relatie tot psychologische aspecten: ademruimte, bewegingsruimte. We classificeren ruimtes als comfortabel, uitnodigend, warm of sensueel. En sommige ervaren we als muf, beklemmend of zelfs spookachtig. De sessie van vandaag met archigraphus is gericht op ons besef van al deze routines, gevoelens en intuïties over ruimte. Hoe worden we ons bewust van ruimte, welk vocabulaire gebruiken we om ruimte te meten en in kaart te brengen? Dit wordt een zeer praktische workshop: we zullen aan het wandelen gaan, oefeningen doen, opdrachten uitvoeren en ervaringen delen. Bekijk, proef en verbeeld ruimte!

Training the Senses: Space — Foto: Rob van Hoorn

Archigraphus

Archigraphus is een internationaal netwerk voor architectuur en ruimtelijke concepten, opgericht door Markus Ulrich en Joachim Schmidt. Ze werden opgeleid als architecten en zetten hun expertise op het gebied van ruimte in voor bouwprojecten, stedelijke omgevingen, landschapsinrichting, licht- en ruimte-installaties, nieuwe media, fotografie, participatie en didactiek. Naast hun hoofdactiviteiten organiseert archigraphus excursies, stadsontdekkingen en interactieve acties in de stedelijke ruimte. Deze zijn onderdeel geweest van culturele programma’s van het Institut Français, het Belgisches Haus Köln, het festival Across the borders, EuRegionale 2008, regio Aachen, gemeente Aachen, en professionele bedrijven zoals BDA, BDB en SRL in Aachen, Brussel, Keulen, Lens, Lille, Luik, Mons, Parijs, Reims en Sittard.

Training the Senses: Voices

Datum: 24 april
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Roderik Povel, Bernadette Jansma en Poetry Slammers: Hadjiyianni, Charis Hoffman, Sophie Malon en Alfie Marsden Smedley
Locatie: De Brandweer

De stem is ons machtigste instrument voor expressie. De stem spreekt, zingt, kreunt, hoest, stottert, aarzelt, reciteert en niest. De stem helpt ons ideeën over te brengen, contact te maken met anderen, onze gemoedstoestand en passie te uiten, liedjes te zingen, gedichten voor te dragen en legers aan te sturen. Hoewel de stem een onbetwist instrument is om onze identiteit uit te drukken, is de stem ons ook vreemd. We luisteren naar onze eigen opgenomen stem alsof deze aan een ander toebehoort. We kunnen stemmen horen van mensen die er niet zijn. Onverwachte dingen kunnen ertoe leiden dat onze stem het laat afweten. Een stem die stamelt, stilvalt of tijdelijk verloren is. Met de hulp van poetry slammers, een jazzzanger en een neuroloog onderzoeken we in dit evenement de wijze waarop onze stemmen voortdurend bemiddelen tussen ons innerlijke zelf en de buitenwereld.

Training the Senses: Voices — Foto: Rob van Hoorn

Roderik Povel

Roderik Povel (1976) is docent jazz-zang aan het Conservatorium Maastricht. Hij studeerde jazz-zang op het Koninklijk Conservatorium Den Haag en het Conservatorium Maastricht met onder meer Rachel Gould en Fay Claassen. Als zanger en componist onderzoekt Povel graag de grenzen van het muzikale landschap. Hij heeft een grote voorliefde voor zang uit alle eeuwen en continenten. Als acteur en muziektheatermaker/componist speelt, schrijft en regisseert hij voor bedrijven als Het Laagland, De Noorderlingen (Groningen) en Toneelgroep Maastricht.

Bernadette M. Jansma

Bernadette Jansma (1965) is een deskundige op het gebied van hersenonderzoek en de psychologie van taalverwerking. Ze is hoogleraar en lid van de Brain and Language Group van de Universiteit Maastricht. Bernadette verkreeg in 1997 haar PhD in taalproductie op het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek in Nijmegen en was als onderzoeker verbonden aan de Universiteit van Californië – San Diego. Het kernonderzoek van Bernadette concentreert zich op het overbruggen van de kloof tussen de disciplines perceptie, aandacht en taalproductie. Hierbij wordt gebruik gemaakt van neuro-imaging om de wijze waarop externe prikkels de spraak beïnvloeden, te onderzoeken.

Poetry Slam Maastricht

Poetry Slam Maastricht: Loukia Hadjiyianni, Charis Hoffman, Sophie Malon, Alfie Marsden Smedley. In een poetryslam, waarbij letterlijk wordt gesmeten (gegooid, geslagen) met poëtische woorden, gaan dichters de strijd met elkaar aan in verschillende rondes. In elke ronde hebben de slammers drie minuten de tijd om hun gedichten voor te dragen. De inhoud en performance zijn even belangrijk. De uitdaging bestaat erin het publiek enthousiast te maken. De poetry slammers hebben voor zintuigen gekozen als thema voor dit evenement.

Training the Senses: The Wild

Datum: 21 maart
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Christopher Fitch en Mattijs van de Port
Locatie: De Brandweer
Taal: Engels gesproken

Wildheid zien we als iets dat in de natuur thuishoort: onbeteugelde groei, overlevingsreflexen, oncontroleerbaar gedrag. Beren, wolven en leeuwen zijn wild. En de mens is er om ze te temmen. De dieren vangen we en stoppen we in natuurreservaten en dierentuinen, de wilde bossen transformeren we tot nationale parken. We scheppen een grote kloof tussen mens en natuur, die slechts wordt opgeheven als we, door oorlog, wanhoop of psychose geconfronteerd worden met wildheid in onszelf of de mensen om ons heen. Maar we hebben ook een grote behoefte aan, zoals Henry David Thoreau hartstochtelijk bepleitte in ‘de oppeppende kracht van de wildernis’. De wildernis herinnert ons aan werelden die veraf en exotisch, vol mysterie en onbeantwoorde vragen zijn. En zij stuurt ons ook naar de onbestuurbare gronden in onszelf. In het kader van de tentoonstelling Dreaming Awake, die nu te zien is in Marres, evoceren de auteur Chris Fitch en de antropoloog Mattijs van de Port met behulp van soundscapes en filmclips het wilde in onze omgeving en in onszelf.

Training the Senses: The Wild — Foto: Rob van Hoorn

Mattijs van de Port

Mattijs van de Port (1961) is als visueel antropoloog werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit. Aan de laatstgenoemde bekleedt hij een leerstoel Populaire Religiositeit. Hij deed onderzoek in Servië en sinds 2001 in Brazilië. Hij is de auteur van boeken over zigeunermuzikanten en hun Servische klanten (1998), contractmoorden in Nederland (2003) en wereldbrede ontmoetingen met betrekking tot candomblé-tempels in Bahia, Brazilië (2011). Zijn eerste documentaire heeft de titel Saborear Frutas Brasileiras (over het eten van Bahiaans fruit). Het filmessay The Possibility of Spirits, met materiaal van 6 jaar aan filmopnames in Bahia, werd in 2016 afgerond.

Chris Fort

Christopher Fitch (1988) behaalde een BA in Geografie en Wetenschapscommunicatie aan Royal Holloway, University of London. Hij is de auteur van het boek Atlas of Untamed Place, dat werd genomineerd voor een Edward Stanford Travel Writing Award. In het zelfde jaar droeg hij bij aan de tentoonstelling A Museum of Modern Nature van de Wellcome Collection. Sinds 2014 is hij senior schrijver voor Geographical, het officiële tijdschrift van de Royal Geographical Society (en IBG). Onder zijn bijdragen zijn verhalen over hoe Londen de eerste National Park City ter wereld werd en over ‘de-extinction’, het tegengaan van uitstervende soorten. Zijn huidige interesses betreffen thema’s zoals het behoud van moderne wildernissen, het vergroten van biodiversiteit, grootschalige projecten voor nieuwe wilde natuur, duurzaam/holistisch leven op lange termijn en de rol van etnische en gender-gelijkheid in het voorkomen van de ergste effecten van klimaatverandering. Ook verkent hij hoe auditieve en immersieve kunst zintuiglijke ervaringen van wildernis naar de georganiseerde ruimtes van de menselijke samenleving kan brengen, om aan te tonen hoe ver moderne mensen van hun biologische en ecologische verleden verwijderd zijn.

Training The Senses: Building Music

Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Espen Sommer Eide, Marie Kvien Brunvoll, Martin Taxt
Locatie: Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur
Taal: Engels gesproken

Geïnspireerd door de roman The Waves van Virginia Woolf, maakt de Noorse componist Espen Sommer Eide een gelijknamig ruimtelijk muziekalbum voor Marres dat zowel in het huis zal ‘leven’ tijdens de tentoonstelling, als op vinyl verkrijgbaar is. In het voorafgaande jaar aan de opening van The Waves, tussen de lopende tentoonstellingen door, zijn in de verschillende ruimtes van het huis van Marres nachtelijke optredens opgenomen in samenwerking met de stem Mari Kvien Brunvoll en Martin Taxt op microtonale tuba. Eide componeert met deze opnames een serie werken die elkaar opvolgen in de ruimte en zowel apart als gezamenlijk te beluisteren zijn. In deze Training The Senses sessie nemen Sommer Eide, Kvien Brunvoll en Taxt je mee door het gehele totstandkoming van de tentoonstelling.

Meer over The Waves

Training The Senses: Building Music — Foto: Rob van Hoorn

Espen Sommer Eide

Espen Sommer Eide (1972) is een componist en kunstenaar uit Bergen, Noorwegen. Hij gebruikt muziek en geluid als methode en medium: zijn artistieke werk verbindt zich met specifieke landschappen, archieven, talen en ritmes, met lokale en belichaamde kennis. Naast het maken van installaties en performances, is Sommer Eide een prominent figuur in de experimentele, elektronische muziek in Noorwegen. Met zijn groep Alog en onder pseudoniem Phonophani, lanceerde hij een reeks albums bij de labels Rune Grammofon, FatCat en Hubro.

Marie Kvien Brunvoll

Martin Taxt (1981) behaalde zijn diploma aan de Academy of Music in Oslo en aan de CNSMDP in Parijs in 2006. Vanaf dat jaar vestigde hij zich in de internationale, experimentele muziekwereld. Hij lanceert albums en toert met groepen als Koboku Senjû en Microtub. Sinds 2013 is Taxt ook lid van het succesrijke kunstcollectief Verdensteatret.

Martin Taxt

Mari Kvien Brunvoll (1984) is een van een prominente solist in de improvisatie muziek in Noorwegen voor zang en allerlei eclectische instrumenten. Ze studeerde af aan de Grieg Academy in Bergen en treed zowel in groepsverband op als solo in Europese jazzclubs en festivals. Ze maakte albums bij labels als Jazzland Recordings en Hubro. Kvien Brunvoll is onderdeel van het trio Building Instrument.

Training The Senses: Smell Dating

Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Klara Ravat, Anna D’Errico
Locatie: De Brandweer
Taal: Engels gesproken

We zijn ons er niet altijd van bewust, maar de rol van onze reukorganen is cruciaal bij het maken van grote beslissingen. Geur vertelt ons welk eten goed of slecht is en waarschuwt ons voor giftige gassen, maar het helpt ons ook bij het kiezen van onze geliefdes. In deze Training The Senses sessie Smell Dating, onderzoeken we lichaamsgeuren. Na een intensieve aerobic oefening worden deze in glazen potjes verzameld, genummerd en doorgegeven om zo iedereen de kans te geven zijn of haar ideale match te vinden. Wat er na deze Training The Senses sessie gebeurt, ligt helemaal bij jou…
Ondertussen converseren de deelnemers met geurkunstenares Klara Ravat en neurologe Anna D’Errico over de aantrekkingskracht van lichaamsgeuren en de relatie tussen ons brein, onze neus en ons hormonale systeem.

Training The Senses: Smell Dating — Foto: Rob van Hoorn

Training The Senses: Sounding Bodies

Datum: 5 september
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Aart Strootman, Genevieve Murphy
Locatie: De Brandweer
Taal: Engels gesproken

We zijn gewend om muziek te definiëren als een gezamenlijk product van lichaam en instrument. Terwijl wij ons lichaam trainen om te spelen en luisteren, traint ons lichaam het instrument om geluid te produceren. Het idee van meesterschap in de muziek komt voort uit het naadloos aansluiten van instrument op lichaam. We bespreken de voorwaarden van zo’n naadloze aansluiting of hoe deze kan worden bereikt amper, waardoor we op zoek moeten naar de gebreken en uitzonderingen van deze ervaring.

Wat als het lichaam niet goed genoeg functioneert om het instrument te kunnen trainen, een instrument specifieke aandacht vereist of als diverse manieren van het instrument bespelen effect hebben op de uitkomst? Wat als we het lichaam als instrument zien, het stemmen en samenvoegen met andere lichamen? Deze vragen staan centraal in de eerste Training the Senses Fall Session, Sounding Bodies, met Aart Strootman en Genevieve Murphy.

Podcast

sounding bodies

Genevieve Murphy

Genevieve Murphy (1988, Schotland) combineert visuele performance met hedendaagse klassieke muziek, haar concepten vaak gebaseerd op psychologie en invaliditeit. Na haar studie in de richting piano en compositie aan het Royal Conservatoire of Glasgow, Royal Birmingham Conservatoire en het Koninklijk Conservatorium Den Haag, werkte ze onder andere samen met vrije improvisatoren en choreografen, en toerde ze internationaal met beeldend kunstenaar Martin Creed uit Londen. Murphywerd in 2018 lid van Standplaats Utrecht, een interdisciplinair performance platform dat wordt ondersteund door verschillende organisaties en bedrijven waaronder Utrecht SPRING Festival and Het Huis Utrecht. Op 7 september 2019 ging de compositie They Move Differently Here in premiere op de Gaudeamus Muziekweek in Utrecht.

Aart Strootman

Gitarist en componist Aart Strootman (1987) is een pionier op het podium van hedendaagse muziek. Hij studeerde klassieke gitaar, muziektheorie en muziekwetenschappen, en is momenteel promovendus aan de Universiteit van Leiden via het DocArtes programma. Hij onderzoekt de fysieke modificaties van instrumenten om zo nieuwe geluiden te ontdekken, startende vanuit de basisakoestiek. Aart is momenteel docent muziekgeschiedenis, (gevorderde) gehooroefening, analyse, filosofie, en performance studies aan Fontys Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg. Na het winnen van de Gaudeamus Award in 2017, schreef hij W.A.L.L., waarvoor hij zelf op maat gemaakte instrumenten ontwikkelde. De première van W.A.L.L. zal op 4 september plaatsvinden. Op zaterdag 7 september 2019 ontving Aart de prestigieuze Matthijs Vermeulen Prijs tijdens de Gaudeamus Muziek Week in Utrecht voor zijn werk Shambling Emerge – after after party.

Training the Senses: Sounds of Homes & Cities

Datum: 12 juni
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Elise ‘t Hart, Soundtrackcity, Annelies Jacobs, Marc Alberto
Locatie: De Brandweer
Taal: Engels gesproken

Geluiden van huizen en steden
Welke geluiden bepalen ons dagelijks bestaan?

We registreren ons dagelijks bestaan voornamelijk visueel. Toch is onze oriëntatie net zo afhankelijk van geluid. We luisteren aandachtig naar geluiden van auto’s, fietsen, bussen en metro’s als we door de stad navigeren, en we luisteren misschien nog subtieler naar het geluid van koffiepotten, wasmachines en bewegende stoelen als we thuis zijn. Deze geluiden zijn ons zo bekend, dat ze ons bewustzijn niet bereiken. Maar als ze wegvallen, missen we iets. In deze sessie verkent Marres de geluiden van het alledaagse leven met kunstenares Elise ‘t Hart, onderzoeker Annelies Jacobs, collectief Soundtrackcity en muzikant Marc Alberto.

Training the Senses: Sounds of Homes & Cities — Foto: Rob van Hoorn

Elise ’t Hart

Elise ‘t Hart is geluidskunstenaar die muziek, geluid en beeldende kunst met elkaar combineert. In 2013 richtte ze het Instituut voor Huisgeluid op, een groeiende verzameling van geluiden die ze registreert, manipuleert, imiteert, omschrijft en verbeeldt: een krakende vloer, een zoemende koelkast, een tikkende verwarming, het kletterende douchewater, de blazende afzuigkap, tsjilpende vogels, of een rinkelende deurbel. ’t Hart verbeeldt geluid ook in film, foto’s, installaties en notities. Liefhebbers van haar huisgeluiden kunnen wekelijks een geluidsabonnement afnemen.

Annelies Jacobs

Annelies Jacobs is opgeleid als architect, softwareontwerper en sociaal wetenschapper en is geïnteresseerd in de relatie tussen (gebouwde) omgeving, technologie, sociale praktijken en culturele overtuigingen. Haar onderzoek richt zich op de relatie tussen stedelijk geluid, de toe-eigening van de openbare ruimte en de perceptie van het stadsleven en bouwt voort op stedelijke- en milieugeschiedenis en sound studies. Jacobs’ onderzoeksresultaten zijn verwerkt in een interactieve geluidsinstallatie in het Amsterdam Museum.

Soundtrackcity

Soundtrackcity is de naam waaronder Renate Zentschnig en Michiel Huijsman sinds 2009 geluidskunst maken, produceren en verspreiden. De projecten van Soundtrackcity zijn een gezamenlijke verkenning van de publieke klankruimte, met als uitgangspunt dat deelnemers door middel van luisteren een verbintenis aangaan met de stad. Soundtrackcity werkt samen met lokale (burger-)initiatieven en maatschappelijke instellingen, om zo de kloof tussen kunst en wetenschap te dichten. Urban Sound Lab, Sonic West en Crowdsourcing Mr. Visserplein zijn drie voorbeelden van Soundtrackcity projecten.

Marc Alberto

Marc Alberto is in variërende volgorde componist, saxofonist, en geluidskunstenaar. Uit een kenmerkende combinatie van traditie in media en techniek met experimentele technieken en processen wordt zijn fascinatie met klankkleur en textuur zeer duidelijk.

Training the Senses: Authentic Movement

Datum: 30 mei
Tijd: 10:30 – 13:30 uur
Met: Alexis Blake
Locatie: Theater aan het Vrijthof
Taal: Engels gesproken
Workshop: Max 15 personen

Vertrouw jij jouw lichaam?
Weet je waar in jouw lichaam jij verschillende emoties opslaat?
Wat vertelt jouw zenuwstelsel je?
Sta jij het jouw lichaam toe jouw dagelijkse gedachten en trauma’s uit het verleden te verwerken?
Wat communiceert jouw lichaam met je, dat jouw geest niet wil horen?

In deze workshop richt Alexis Blake zich erop onze lichamen naar een staat van zijn te begeleiden waarin zich vrijelijk kunnen bewegen en eerlijk kunnen reageren, zonder filters. Daardoor kunnen we emoties traceren die in het lichaam opgeslagen zijn, en beginnen ruimte te creëren voor expressie en reflectie. De workshop is onderdeel van het grootschalige project Anthology of Anger van de kunstenaar. In dit project verkent zij hoe cultuur, geschiedenis en DNA invloed uitoefenen op onze uiting of onderdrukking van emoties, tegenover de authentieke beweging van deze emoties in het lichaam.

Training the Senses: Authentic Movement — Foto: Rob van Hoorn

Alexis Blake

Alexis Blake heeft een multidisciplinaire praktijk waarin beeldende kunst, beweging en performance worden gecombineerd. Ze verkent de manier waarop het lichaam wordt gerepresenteerd en als een archief wordt behandeld, een perspectief dat zij vervolgens kritisch onderzoekt, doorbreekt en herziet. Haar werk verhoudt zich direct tot de representatie en subjectificering van het vrouwelijk lichaam, dat ze tegelijkertijd activeert als een locatie en een middel voor sociaal-maatschappelijke verandering. In dit proces brengt zij ruimtes aan waarin systemen van representatie en macht kunnen worden blootgelegd en vermeden.

Blake behaalde een MA in Fine Art aan het Piet Zwart Institute, Rotterdam (2007) en was artist-in-residence bij de Delfina Foundation, Londen (2016) en de Jan van Eyck Academie, Maastricht (2014–15). Haar werk is gepresenteerd op locaties als de Riga Biennial 2018, BOZAR (Brussel), Performatik19 (Brussel), Rijksmuseum (Amsterdam), British Museum, Block Universe Performance Festival (Londen), ExtraCity (Antwerpen) en La Triennale di Milano XXI (Milaan).

Training the Senses: Beyond Taste

Datum: 29 mei
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Katja Gruijters & ArtEZ Product Design Arnhem
Locatie: De Brandweer
Taal: Engels gesproken

Kunnen we de grenzen van de smaak overschrijden?
In deze sessie verkennen we via een reeks vragen de associaties en grenzen van onze zintuigelijke wereld. Hoe slaan we zintuigelijke indrukken op in ons geheugen? Wat betekent zoiets als een zintuigelijke overdaad? Prikkelen seks en eten ons op dezelfde manier?

Onder supervisie van food designer Katja Gruijters, behandelen studenten van ArtEZ Product Design Arnhem deze vragen in een verrassende hands-on avond vol zintuigelijke ervaringen.

Training the Senses: Beyond Taste — Foto: Rob van Hoorn

Katja Gruijters

Na haar studie aan de Design Academy Eindhoven besloot Katja Gruijters zich te specialiseren in food and drink design. Sinds 2001 werkt ze in haar eigen studio in Amsterdam, waar ze experimenten, concepten en producten op het gebied van voeding ontwerpt. Katja maakt gebruik van langetermijntrends die voortkomen uit menselijke verlangens. Ze ontwikkelde projecten voor bedrijven in Nederland en daarbuiten – Iglo Mora, Albron PP, RBV Leaf, Heinz, Seafood Partners, Sara Lee DE, Riedel Drinks, De Bijenkorf, Sorbo, Unipro en Servex. Katja Gruijters ontwikkelde een nieuw lesprogramma, Food Design and Innovation, aan HAS Hogeschool, Den Bosch. Daarnaast schrijft zij een maandelijkse column over haar visie op food design in Food Magazine, een vaktijdschrift voor de Nederlandse voedingsindustrie.

Training the Senses: Motus Mori

Datum: 17 april
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Katja Heitmann
Locatie: De Brandweer

Hoe kunnen we uitstervende bewegingen vastleggen?
Een choreografie voor het sleutelbeen, een dans van navel, buikvet en ribbenkast, de anatomie van een zucht. In September 2019 opent de Duitse choreografe Katja Heitmann (1987) met haar dansers Museum Motus Mori: een museum voor de uitstervende beweging. Zes weken lang, vijf uur per dag, gaan tien dansers de uitdaging aan om uitstervende bewegingen te preserveren. Elke dag vertalen ze die via choreografische sculpturen in hun lichaam. Ze zoomen in op de menselijke motoriek en ontrafelen die in anatomische patronen, structuren, schijnbaar eeuwigdurende loops. In deze training sessie nemen ze ons mee in het maakproces van deze continue voortbewegende tentoonstelling.

Meer over Museum Motus Mori

Training the Senses: Motus Mori — Foto: Rob van Hoorn

Katja Heitmann

Katja Heitmann (1987, Hamburg/DE) verkent de grensvlakken van dans, beeldende kunst, performance en installatie. Met haar team creëert Katja performance-installaties en theatrale tentoonstellingen waarin het ambigue vraagstuk ‘Wie (of wat) beweegt wie’ wordt verkend. In 2018 startte Heitmann het nieuwe project RealReality, dat bewegingen die dreigen uit te sterven onderzoekt en conserveert. RealReality is een langetermijnproject (2018-2020) bestaande uit doorlopend onderzoek met meerdere presentatieformats, waaronder een choreografische TED-talk, mobiele bewegingslaboratoria, veldonderzoek met verschillende groepen mensen, grote bewegingstentoonstellingen, en stadsrituelen. In de herfst van 2019 installeren Katja en haar team Museum Motus Mori in Marres, waarin de groeiende verzameling bedreigde menselijke bewegingen wordt gepresenteerd. Ze gaf een voorproefje van wat er komen gaat in een uitzonderlijke sessie van de Marres-serie Training the Senses (Skins, oktober 2018). Klik hier voor een indruk daarvan. In 2016 ontving Katja de Prijs van de Nederlandse Dansdagen voor uitmuntend choreografisch talent.

Training the Senses: Staging an Ordinary Day

Datum: 1 mei
Tijd: 19:00 – 21:00 uur
Met: Sander Breure & Witte van Hulzen
Locatie: Breulingstraat 18, 6211 SC Maastricht
Workshop – Max deelnemers: 35

Het Theater van het Alledaagse
Wat is een alledaagse ervaring? Kunnen we het bevatten, in tekst of theater? Het kunstenaarsduo Sander Breure en Witte van Hulzen nemen deelnemers mee in de voorstelling How can we know the dancer from the dance? die ze maakten op Utrecht Centraal. In deze presentatie trainen ze de deelnemers om zelf gedetailleerde observaties van alledaagse handelingen en gebeurtenissen te maken. De resultaten van deze observaties, in tekst, video en voorstellingen, worden na afloop met elkaar gedeeld.

Training the Senses: Staging an Ordinary Day — Foto: Rob van Hoorn

Sander Breure & Witte van Hulzen

Sander Breure en Witte van Hulzen wonen en werken beide in Amsterdam. Breure studeerde af aan het Koninklijk Conservatorium, Den Haag, en Van Hulzen behaalde zijn diploma bij ArtEZ in Arnhem. Hun multidisciplinaire praktijk is gebaseerd op onderzoek naar de lichaamstaal en de interpretatie ervan. Ze worden vertegenwoordigd door Tegenboschvanvreden, Amsterdam. In het voorjaar van 2019 opende hun solotentoonstelling The Floor is Lava in Marres.

Meer over The Floor is Lava

Training the Senses: Human Experience

Datum:

7 april 2022

Tijd:

19:00 – 21:00 uur

Met:

Anna Nina Runa Essendrop

Locatie:

De Brandweerkantine
Capucijnenstraat 21, Maastricht

Taal:

Engels

In samenwerking met iii

Human Experience is een fysiek, immersieve live action rollenspel (LARP) over de sensaties die we krijgen van beweging, aanraking en zintuiglijke ervaring. De LARP wordt gespeeld door twee groepen. De ene groep worden de Eeuwenoude Bewustzijnen (Ancient Consciousnesses) genoemd. Het zijn zwevende verstanden die altijd al in onze wereld hebben bestaan en basisconcepten begrijpen (zoals het concept van een mens of een bloem), maar nog nooit hebben geprobeerd om fysiek in contact te komen met iets. Gedurende het stuk materialiseren ze zich in menselijke lichamen om de genuanceerde manieren waarop mensen bewegen en voelen zorgvuldig te ervaren, om zo te proberen te begrijpen hoe het is om mens te zijn en via het lichaam te ervaren.

Hier komt de tweede groep het verhaal binnen. Deze groep bestaat uit het publiek dat deel uitmaakt van de fictie van de LARP. Ze zijn er om het Eeuwenoude Bewustzijn te helpen in hun verkenningstocht, door bewegingen te tonen of gewaarwordingen aan hen te beschrijven. Het doel van deze LARP is om een zintuiglijk bewustzijn te creëren van wat het is om alles opnieuw te ervaren.

Training the Senses: Human Experience — Foto: Rob van Hoorn

Nina Runa Essendrop

Nina Runa Essendrop is een Deense kunstenaar en ontwerper van LARPS met een focus op beweging, zintuiglijke ervaringen en de betekenis van fysieke actie. Ze is actieve deelnemer in de Noordse LARP-gemeenschap. Ze ontwierp en produceerde LARPS, freeform games, workshops, performances en interactief theater bij onder andere Transmediale 2016 (Berlijn), Momentum: de 8ste Noordse Biënnale van Hedendaagse Kunst (Moss, Noorwegen), Athene Biënnale 2018 (Athene, Griekenland), The Flea Theatre (New York, VS), Dome of Visions (Århus, Denemarken) en Ormston House (Limerick, Ierland).